เพราะอะไร?เภสัชกรจึงแนะนำให้คนไข้นำยาโรคประจำตัวเดิมมารพ.ทุกครั้ง

อีกหนึ่งปัญหาที่พบบ่อยเวลาขึ้นไปคุยกับคนไข้บนหอผู้ป่วยคือ คนไข้ไม่ค่อยเห็นความสำคัญของการนำยาโรคประจำตัวเดิม หรือพกสมุดประจำตัวมาโรงพยาบาลด้วย หรืออาจจะพกมา แต่นำยามาไม่ครบทุกตัว หรือแม้แต่นำมาทุกตัวแต่แบ่งมาตัวละแผง สองแผงก็มี ซึ่งหากคนไข้ไม่เห็นความสำคัญหรือใส่ใจ แน่นอนว่าปัญหาต่างๆอาจเกิดตามมาได้อย่างแน่นอน ดังกรณีศึกษาที่จะยกตัวอย่างให้ฟังต่อไปนี้..

เภสัชกร : คุณป้าคะ เภสัชขอดูยาโรคประจำตัวเดิมที่คุณป้ากินหน่อยได้มั้ยคะ เอามาด้วยรึป่าว

คุณป้า : ไม่ได้เอามาจ้า

เภสัชกร : งั้นคุณป้ากลับไปเอายาเดิมมาให้ดูหน่อยสิคะ

คุณป้า : ได้จ้า เดี๋ยวป้าให้สามีไปเอามาให้ แต่บ้านป้าอยู่ไกล คุณหมอรอหน่อยได้มั้ยคะ

เภสัชกร : ได้ค่ะ ไม่งั้น หนูจะลองโทรถามอนามัยที่คุณป้ารับยาดูอีกทีแล้วกันค่ะ

หลังจากที่เภสัชกร พยายามโทรประสานสถานีอนามัยที่คุณป้าคนไข้รับยา แต่ไม่สามารถติดต่อได้ ก็ต้องรอให้สามีของคุณป้านำยามาให้ คุณหมอก็รอดูอยู่ว่ามียาอะไรบ้าง เพราะต้องเข้าผ่าตัดเช้าวันพรุ่งนี้ กว่าสามีคุณป้าจะมาถึงก็เย็นแล้ว หลังจากได้ยาของคุณป้ามา ก็พบว่า ยาที่คุณป้านำมานั้น ไม่มีซองยามาด้วย จึงถามคุณป้ากลับไปว่า…

เภสัชกร : คุณป้า ไม่ได้เอาซองยามาด้วยหรอคะ

คุณป้า : ไม่จ้า พอดีป้าจำได้อยู่

เภสัชกร : ถึงคุณป้าจะจำได้จริง แต่หน้าที่ของเภสัชกรก็ต้องตรวจสอบความถูกต้องของฉลากยาหน้าซอง ว่าตรงกับที่คุณป้ากินเป็นประจำมั้ยอยู่ดีค่ะ และที่สำคัญต้องดูว่ายาที่คุณป้ามีเหลือมากน้อยแค่ไหน เพราะเราจะได้ทราบว่า คุณป้ากินยาทุกวันหรือเปล่า?

คุณป้า : อ่อ จ้า เข้าใจแล้วค่ะ

แต่เรื่องราวยังไม่จบแค่นั้น…

หลังจากเปิดถุงยาของคุณป้าดูก็พบว่า คุณป้ามียาตัวหนึ่งที่หากจะทำหัตถการเกี่ยวกับการผ่าตัด จะต้องแจ้งศัลยแพทย์ให้ทราบก่อนเสมอ ก็คือ “ยาแอสไพริน หรือ ยาต้านเกล็ดเลือด” นั่นเองค่ะ และซักประวัติพบว่า ผู้ป่วยไม่ได้หยุดยาแอสไพรินก่อนวันนัดผ่าตัด และกินยามาจนถึงวันปัจจุบัน ซึ่งหลังจากที่เภสัชกรซักประวัติพบดังนี้ จึงรีบแจ้งแพทย์เจ้าของไข้ให้ทราบทันที เพื่อจะได้ให้แพทย์เจ้าของไข้พิจารณาก่อนว่าในคนไข้รายนี้จะยังสามารถผ่าตัดได้อยู่หรือไม่

และสุดท้าย คนไข้รายนี้ก็ต้องเลื่อนวันผ่าไปหนึ่งอาทิตย์ พร้อมกับต้องงดยาแอสไพรินร่วมด้วย…

ถ้าสมมติว่าเหตุการณ์ไม่เป็นเช่นนี้ ถ้าคนไข้ไม่เอายามา และเภสัชกร หมอหรือพยาบาลซักประวัติไม่เจอว่า คนไข้กินยาแอสไพรินอยู่ อาจพลาดผ่าตัดให้คนไข้รายนี้ไป แล้วคิดว่าจะเกิดอะไรขึ้นคะ? ไม่แน่ว่าคนไข้อาจเกิดภาวะเลือดไหลไม่หยุด และร้ายแรงกว่านั้น นั่นคือ อาจเสียชีวิตได้เลย

และนี่ก็เป็นเหตุผลว่า ทำไมเภสัชกร ถึงต้องแนะนำคนไข้ว่า ให้นำยาโรคประจำตัวเดิมมารพ. ทุกครั้ง ซึ่งการกระทำดังกล่าว ในทางการแพทย์เรียกกระบวนการนี้ว่า “Medication Reconciliation” ค่ะ