ปัญหาที่มักจะพบบ่อยอีกหนึ่
นอกจากนี้ยังมีคนไข้บางราย แก้ปัญหาการลืมทานยาของตนเอง ด้วยการนำยาทุกตัวมารั
หลักปฏิบัติที่ถูกต้องทั่วไปของวิธีการรับประทานยา
- ยาก่อนอาหาร ควรรับประทานก่อนอาหารในช่วงที่ท้องยังว่าง อย่างน้อย 30 นาที เนื่องจากยาบางตัวอาจถูกทำลายและประสิทธิภาพในการรักษาลดลง เมื่อพบกับกรดปริมาณมากในกระเพาะอาหารที่จะหลั่งออกมาหลังมื้ออาหาร และอาหารอาจลดการดูดซึมของยา หรือยาบางตัวจะใช้เวลาประมาณ 30 นาทีก่อนที่จะออกฤทธิ์
- ยาหลังอาหาร ควรรับประทานหลังอาหารทันทีและไม่ควรนานเกิน 15-30 นาทีหลังอาหาร อาจทานพร้อมอาหารหรือก่อนรับประทานอาหารคำแรกก็ได้ เนื่องจากยาบางตัวอาจมีผลข้างเคียง คือ ระคายเคืองต่อระบบทางเดินอาหาร เช่น ยาไอบรูโพรเฟน(Ibuprofen) นอกจากนี้ยังมียาบางตัวอาจต้องการกรดในกระเพาะอาหารช่วยในการดูดซึมยาเข้าสู่ร่างกาย
- ยาก่อนนอน ควรรับประทานยาก่อนเข้านอน 15 – 30 นาที เนื่องจากยามีอาจทำให้ง่วงนอนหรือวิงเวียนศีรษะมาก เช่น ยาแก้แพ้หรือยาคลายกังวล เป็นต้น
- ยารับประทานเวลามีอาการ ควรรับประทานเมื่อมีอาการจริง ๆ ในฉลากมักระบุว่ารับประทานทุก 4 – 6 ชั่วโมง, ทุก 8 ชั่วโมง, ทุก 12 ชั่วโมง เนื่องจากไม่ว่าจะรับประทานอาหารหรือไม่ ก็ไม่ส่งผลต่อการออกฤทธิ์ของยา หากมีอาการอยู่ก็สามารถรับประทานซ้ำได้ แต่ไม่ควรรับประทานบ่อยกว่าที่ระบุไว้บนฉลาก ที่สำคัญเมื่อหายแล้วสามารถหยุดยาได้เลย เช่น ยาพาราเซตามอล เป็นต้น
ทั้งนี้ยาบางประเภท อาจมีวิธีรับประทานยานอกเหนือไปจากยาโดยทั่ว ๆ ไปข้างต้น รวมทั้งยาบางประเภทอาจรับประทานก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ เนื่องจากยาอาจมีการออกฤทธิ์ที่พิเศษหรือมีผลข้างเคียงอื่น ๆ
หากลืมรับประทานยาแต่ละเวลา ควรทำอย่างไร
- การลืมรับประทานยาก่อนอาหาร ถ้าลืมหรือนึกได้ว่าต้องรับประทานยาก่อนที่จะทานอาหารไม่ถึงครึ่งชั่วโมง ควรข้ามมื้อที่ลืมไป ไม่ต้องทานยาซ้ำ
- การลืมรับประทานยาหลังอาหาร ถ้าลืมรับประทานยาหลังอาหาร สามารถรับประทานยาได้ทันทีที่นึกได้และไม่เกิน 15 นาที แต่ถ้านึกได้หลังจากรับประทานอาหารมากกว่า 15 นาทีแล้ว ควรรอรับประทานหลังอาหารในมื้อถัดไปแทน หรืออาจรับประทานอาหารมื้อย่อยแทนมื้อหลักก่อนรับประทานยาก็ได้ ในกรณีที่ยานั้นมีความสำคัญมาก
- การลืมรับประทานยาก่อนนอน ถ้าลืมรับประทานยาก่อนนอน หากนึกได้ในเช้าของวันรุ่งขึ้น ไม่ควรรับประทานยานั้นอีก ควรรอให้ถึงเวลาก่อนเข้านอนในคืนถัดไปดังนั้น เพื่อประสิทธิภาพที่ดีที่สุดและเพื่อลดอาการข้างเคียงของยาแต่ละตัว ผู้ป่วยควรรับประทานยาให้ถูกต้องตามที่ระบุไว้ในฉลากยา และไม่ควรปรับเวลาการรับประทานยาเองนะคะ
เรียบเรียงโดย อยู่กับยา
แหล่งที่มา : คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ
