ยา

ครอบครัวไหนมีลูกน้อยไม่ชอบกลืนยาเม็ดหรือเกลียดการรับประทานยาเม็ดบ้าง? เพราะอีกหนึ่งปัญหาของครอบครัวที่มีเด็กในบ้าน คือ การรับประทานยาเม็ด เวลาจ่ายยาให้เด็ก มักพบว่าเด็กบางคนไม่สามารถกลืนยาเม็ดได้ทั้งที่อายุมากกว่า 7 ขวบแล้ว เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว DS Technology บริษัทออกแบบเทคโนโลยีของประเทศเยอรมนี จึงได้คิดค้นนวัตกรรมหลอดนำส่งยาขึ้นมา ซึ่งเป็นหนึ่งในวัตกรรมทางการแพทย์ที่น่าจะตอบโจทย์ของปัญหานี้ได้ดีทีเดียว

เมื่อวันพุธที่ผ่านมามีหลายสำนักข่าวไม่ว่าจะเป็น Reuters หรือ CNN ได้รายงานว่า บริษัท Novartis บริษัทข้ามชาติในอุตสาหกรรมยา ที่มีฐานการผลิตอยู่ที่ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ได้ประกาศหยุดจำหน่าย Zantac หรือมีชื่อสามัญทางยาว่า Ranitidine เป็นยาลดการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร เนื่องจากพบว่า อาจมีการปนเปื้อนของสาร NDMA หรือ N-nitrosodimethylamine

หนึ่งในอาการข้างเคียงที่มักพบได้บ่อยหลังจากกินยานั้นก็คือ อาการเหนื่อยและเมื่อยล้า ซึ่งหลายคนอาจคิดว่า มีเพียงยานอนหลับเท่านั้น ที่กินแล้ว อาจทำให้มีอาการข้างเคียงดังกล่าวได้ แต่รู้หรือไม่ว่า ยังมียากลุ่มอื่นๆอีกนะคะ ที่สามารถทำให้เกิดอาการเมื่อยล้า ตามมาหลังจากกินยาได้อีกเช่นกัน

เวลาเภสัชกรจ่ายยา.. นอกจากคำถามที่เราเคยได้ยินกันเป็นประจำว่า ชื่อ-นามสกุลอะไร, มีประวัติแพ้ยาหรือไม่, มีโรคประจำตัวอะไรบ้าง ยังมีอยู่อีกหนึ่งคำถามที่เภสัชกรทุกคนควรใส่ใจนั่นก็คือ “เป็นจี-6-พี-ดีหรือไม่?”  หลายคนอาจกำลังงงว่า “จี-6-พี-ดีคืออะไร” และสำคัญอย่างไร ทำไมถึงต้องถามก่อนจ่ายยาด้วย วันนี้ทีมงานอยู่กับยาจะมาอธิบายให้เข้าใจกันค่ะ

“คุณหมอพูดใหม่สิครับ ผมจำไม่ได้” ประโยคที่ได้ยินบ่อยๆ เวลาจ่ายยา … นั่นแสดงให้เห็นว่า ประเด็นที่ผู้ป่วยเข้าใจ อาจไม่ตรงกันกับที่เภสัชกรต้องการสื่อ และปัญหาที่ตามมาก็คือ ผู้ป่วยกินยาผิด เนื่องจากผู้ป่วยมักจะ “จำ” ที่เภสัชกรพูดหรืออธิบายขณะจ่ายยา มากกว่า “อ่าน” จากฉลากหน้าซองก่อนรับประทานยา

เคยสงสัยมั้ยคะว่า ทำไมตอนจ่ายยาเภสัชกรต้องถามว่า กำลังให้นมบุตร อยู่หรือเปล่า? การให้นมบุตร สัมพันธ์กับการกินยาอย่างไร ทำไมคนไข้ที่ให้นมบุตรต้องแจ้งแพทย์ด้วยทุกครั้งเวลาไปโรงพยาบาล วันนี้ทีมงานอยู่กับยา จะมาช่วยไขข้อข้องใจให้ได้ทราบกันค่ะ

รู้มั้ยคะว่า เหตุผลที่เภสัชกรมักจะถามสาวๆที่ไปซื้อยาที่ร้านยา หรือรับยาที่โรงพยาบาลว่า “คุณตั้งครรภ์หรือเปล่า?” เพราะอะไร .. บางคนอาจจะรู้สึกไม่พอใจคิดว่า ถามแบบนี้เพราะคิดว่าฉันอ้วนรึป่าว? เภสัชกรขอบอกตรงนี้เลยค่ะว่า พวกเราไม่ได้ตั้งใจจะทำให้คุณสาวๆรู้สึกเช่นนั้น แต่ที่ต้องถามไปเพราะว่า “เป็นห่วง” นะคะ เพราะหากคุณสาวๆตั้งครรภ์จริง ๆ แล้วลืมแจ้งคุณหมอ อาจทำให้คุณหมอสั่งยาที่อาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ได้

พอได้ยินคำว่า “อุจจาระ” หลายคนคงร้อง ยี้…. ด้วยความรังเกียจ และหลังจากทำภารกิจเสร็จ น้อยคนนักที่จะสังเกตสีหรือลักษณะอุจจาระของตัวเอง แต่รู้หรือไม่ว่า บางทีสีอุจจาระของคุณอาจบ่งบอกถึงความผิดปกติของร่างกายได้

เวลาท้องเสีย.. หลายครั้งที่แพทย์สั่งยา Norfloxacin ให้คนไข้กลับมารับประทานที่บ้าน และเภสัชกรมักจะแนะนำคนไข้ว่า “ยาตัวนี้ ไม่ควรรับประทานพร้อมกับนม แคลเซียม ธาตุเหล็กหรือยาลดกรด” แล้วเคยสงสัยมั้ยคะว่า ทำไม? ถึงไม่ควรรับประทานพร้อมกับนม แคลเซียม ธาตุเหล็กหรือยาลดกรด วันนี้ทีมงานอยู่กับยาจะมาไขข้อข้องใจให้ทราบกันค่ะ…

นอกจากการจ่ายยาแล้ว.. อีกหนึ่งบทบาทของเภสัชกร คือ ช่วยแพทย์หรือพยาบาลค้นหา “DRP, Drug Related Problems” หรือ ปัญหาที่เกี่ยวกับยา และปัญหาที่คุ้นเคยของเภสัชกรที่มักจะได้ค้นหานั่นก็คือ คนไข้กินยาตรงตามแพทย์สั่งหรือไม่? นอกจาการนับเม็ดยาเพื่อประเมินความร่วมมือในการใช้ยาของคนไข้แล้ว อีกวิธีหนึ่งที่สามารถช่วยสังเกตหรือดูว่าคนไข้พูดความจริงหรือไม่ เพราะอาจมีบางคนที่บอกว่า กินยาทุกวันตามแพทย์สั่ง แต่ความจริงแล้วไม่ได้กินก็มี นั่นคือ “การสังเกตสีของปัสสาวะคนไข้ค่ะ” เพราะสีของปัสสาวะ…