องค์การอาหารและยา ประเทศสหรัฐอเมริกา (U.S. FDA) ได้อนุมัติยา Spravato (esketamine) Nasal Spray เพื่อใช้ในการรักษาเสริม ร่วมกับยาต้านการซึมเศร้าชนิดรับประทาน ในผู้ป่วยโรคซึมเศร้าที่ดื้อต่อการรักษา (treatment-resistant depression)
โดยผู้ป่วยโรคซึมเศร้า ที่มีการใช้ยาต้านซึมเศร้าอย่างน้อย 2 ชนิด ในขนาดยาและระยะเวลาที่เหมาะสม แล้วยังมีอาการอยู่ (ไม่ตอบสนองต่อการรักษา) จะพิจารณว่าเป็นผู้ป่วยโรคซึมเศร้าที่ดื้อต่อการรักษา
Spravato Nasal Spray
Spravato Nasal Spray มีตัวยาสำคัญคือ S-ketamine ซึ่งเป็นหนึ่งใน Enantiomer ของยา Ketamine
โดยปกติแล้วยา Ketamine ในประเทศไทย มีข้อบ่งใช้ตามบัญชียาหลัก ดังต่อไปนี้
- นำสลบ
- รักษาระดับการระงับความรู้สึก
- ระงับปวดจากการทำหัตถการระยะสั้น หรือต้องทำซ้ำ
- ใช้เสริมในการระงับปวดในผู้ป่วยมะเร็ง
ยา Spravato Nasal Spray
การศึกษาถึงประสิทธิภาพของยา Spravato เปรียบเทียบกับยาหลอก (Placebo) ซึ่งได้รับร่วมกับยาต้านซึมเศร้าชนิดรับประทาน โดยการประเมินความรุนแรงของอาการซึมเศร้า พบว่า ในการศึกษาระยะสั้น (4 สัปดาห์) ผู้ป่วยกลุ่มที่่ได้รับยา Spravato มีความรุนแรงของอาการซึมเศร้าดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และในบางหัวข้อที่ประเมินพบว่ากลุ่มที่ได้รับยา Spravato มีอาการดีขึ้นกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอกตั้งแต่สัปดาห์ที่ 2 หลังได้รับยา
ในขณะที่การศึกษาระยะยาว ซึ่งเป็นการศึกษาการใช้ยาเพื่อควบคุมอาการซึมเศร้า (Maintenance) พบว่า ผู้ป่วยกลุ่มที่ได้รับยา Spravato มีการกลับมาแสดงอาการซ้ำ หรือการควบคุมอาการได้ดีกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
ยา Spravato มี คำเตือนในฉลากยา (Boxed Warning) ที่สำคัญ คือ ระวังผู้ป่วยมีอาการง่วงนอน (Sedation), มีปัญหาในการเอาใจใส่ (Attention), การตัดสินใจ (Judgment) และความคิด (Thinking), การนำยาไปใช้ในทางที่ผิด (abuse) และการมีพฤติกรรมหรือความคิดฆ่าตัวตาย
ยา Spravato nasal spray จึงมีการจำกัดการใช้ในสถานพยาบาลที่ได้รับการรับรอง และสามารถติดตามอาการคนไข้หลังได้รับยาได้
ซึ่งการใช้ยา Spravato จะเป็นการใช้ยาในสถานพยาบาลเท่านั้น จะไม่มีการให้ยาแก่ผู้ป่วยกลับไปที่บ้าน และจะต้องมีเจ้าหน้าที่คอยติดตามผู้ป่วยอย่างน้อย 2 ชม. หลังได้รับยา และต้องมีการประเมินผู้ป่วยก่อนกลับบ้าน เพื่อป้องกันการเกิดอุบัติเหตุจากอาการข้างเคียงของยา
อาการข้างเคียงที่พบได้บ่อยของยา Spravato นอกจากที่ระบุในคำเตือนในฉลากยา ได้แก่ มึนงง, คลื่นไส้,อาเจียน, วิงเวียน, การรับความรู้สึกได้ลดลง, วิตกกังวล, ง่วงซึม, ความดันโลหิตสูงขึ้น และอาการแฮงค์
ควรระมัดระวังการใช้ยา Spravato ในผู้ป่วยที่มีโรคความดันโลหิตสูง ที่ควบคุมไม่ได้ หรือมีประวัติเป็นโรคหลอดเลือดโป่งพอง เนื่องจากมีโอกาสเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคหลอดเลือดสมอง และหลอดเลือดหัวใจได้
ในผู้ป่วยผู้หญิง ขณะใช้ยา Spravato ควรวางแผนและคุมกำเนิด เพื่อป้องกันอันตรายจากยาสู่ทารกในครรภ์ รวมถึง ไม่ควรให้นมบุตรขณะใช้ยานี้
สำหรับในประเทศไทยนั้น ต้องคอยติดตามว่า ยา Spravato จะมีการอนุมัติให้ใช้ในบ้านเราได้เมื่อใด หากมีความเคลื่อนไหว ทีมงานอยู่กับยาจะรีบอัพเดทข้อมูลให้เพื่อนๆ ได้ทราบกันแน่นอน
แปลและเรียบเรียงโดย : อยู่กับยา
แหล่งข้อมูล : FDA approves new nasal spray medication for treatment-resistant depression; available only at a certified doctor’s office or clinic, Spravato Official Website, คู่มือการใช้ยาอย่างสมเหตุผลตามบัญชียาหลักแห่งชาติ “ยาที่ใช้ทางวิสัญญีวิทยาและการระงับปวด”
