ยานวดบรรเทาปวดแบบร้อนและเย็นต่างกันอย่างไร ควรเลือกแบบไหนดี

มีแฟนเพจท่านใดเสพติดการวิ่งเหมือนกับแอดมินบ้างคะ แน่นอนว่า ถ้าใครเคยวิ่งน่าจะผ่านประสบการณ์การบาดเจ็บของกล้ามเนื้อกันมาบ้าง และหลายคนมักจะเลือกวิธีบรรเทาอาการปวดนั้นด้วย ยาทาบรรเทาปวด ซึ่งในท้องตลาด มียาทาบรรเทาปวดอยู่ 2 ประเภทด้วยกัน นั่นก็คือ “แบบร้อนและแบบเย็น” วันนี้ทีมงานอยู่กับยา จึงอยากแนะนำการใช้ยานวดบรรเทาปวดทั้ง 2 แบบนี้ว่า ใช้ต่างกันอย่างไรบ้าง ควรเลือกแบบไหนดีมาฝากกันค่ะ

จำแนกประเภทตามสาเหตุของอาการปวดแบ่งเป็น 2 ประเภท ดังนี้

1. Nociceptive pain เป็นความปวดที่มีสาเหตุจากการบาดเจ็บและ/หรือมีการทําลายของเนื้อเยื่อ ส่วนใหญ่เป็นผลจากการที่มีพยาธิสภาพของโรค หรือการแพร่กระจายของโรคไปยังเนื้อเยื่อและอวัยวะภายใน ถ้ามีการกระตุ้นต้วรับความปวด (nociceptors) ของ somatic structures (ผิวหนัง กล้ามเนื้อ กระดูก) เราเรียกเป็น somatic nociceptive pain ยกตัวอย่างเช่น ปวดกระดูก, เอ็นอักเสบ, กล้ามเนื้ออักเสบ เป็นต้น แต่ถ้ามีการกระตุ้นตัวรับความปวดของอวัยวะภายใน เรียกเป็น visceral nociceptive pain ตัวอย่างของเช่น ปวดจากก้อนมะเร็ง, ปวดจากลำไส้อุดตัน เป็นต้น
2. Neuropathic pain เป็นความปวดซึ่งเป็นผลโดยตรงจากพยาธิสภาพหรือโรคของระบบรับรู้ความรู้สึกทางกาย (somatosensory system) มีการบาดเจ็บของเส้นประสาท ส่วนใหญ่มักจะเรื้อรัง neuropathic pain มีอาการปวดได้หลายลักษณะ เช่น ปวดเสียวแปลบเหมือนไฟช็อต (lancinating) แสบร้อน (burning) รู้สึกยิบๆ(tingling) คัน(itching) ชา (paresthesia) ความรู้สึกผิดปกติเหล่านี้อาจเกิดขึ้นเองหรือเกิดภายหลังการกระตุ้นก็ได้, อาจเกิดอาการเป็นพักๆ หรือตลอดเวลา และอาจพบว่าการรับรู้ผิดปกติไปด้วย

มาทำความรู้ยานวดบรรเทาปวดแบบร้อน-เย็น กันก่อนดีกว่า

• ยานวดบรรเทาปวดแบบร้อน คือ ยานวดประเภทที่ทาแล้วรู้สึกร้อนวูบวาบตรงบริเวณที่ทา มีสารสำคัญที่เป็นสารออกฤทธิ์ อยู่สามตัวคือ เมทธิลซาลิไซเลท (Methyl Salicylate) เมนทอล (Menthol) และ ยูจีนอล (Eugenol) ซึ่งสารทั้งสามตัวนั้น เป็นสารสำคัญที่มีคุณสมบัติในการลดอาการปวดเมื่อย กล้ามเนื้อ ลดอาการเจ็บปวดภายนอก ซึ่งยานวดสูตรร้อนจะมีสารเมทธิลซาลิไซเลทเป็นส่วนสำคัญในการออกฤทธิ์ต้านอักเสบ เมื่อถูกผิวจะทำให้ร้อนแดง และบรรเทาอาการปวดเมื่อยได้

• ยานวดบรรเทาปวดแบบเย็น คือ  ยานวดประเภทที่ทาแล้วรู้สึกเย็นตรงบริเวณที่ทา มีเมนทอลเป็นสารสำคัญ มีสรรพคุณบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อเนื่องจากการพลิกหรือเคล็ด การช้ำบวมจากการกระแทกหรือบาดเจ็บระหว่างการออกกำลังกาย

รู้ได้อย่างไร ว่าควรเลือกใช้ยานวดบรรเทาปวดแบบร้อนหรือแบบเย็น

• ยานวดบรรเทาปวดแบบร้อน

เหมาะกับอาการปวดแบบไม่กระทันหัน คือ เริ่มใช้หลังจากมีอาการผ่านไปแล้ว 48 ชั่วโมง ซึ่งอาจเกิดจากการปวดเรื้อรัง ปวดตึงกล้ามเนื้อ เนื่องจากยานวดบรรเทาปวดแบบร้อน จะทำให้หลอดเลือดขยายตัว จึงทำให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น และช่วยลดการวดตึงของกล้ามเนื้อ สิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงถึง คือ ไม่ทาบริเวณที่มีบาดแผลเปิดหรือมีเลือดออก เพราะจะยิ่งทำให้มีการอักเสบเพิ่มมากขึ้น จะทาได้ก็ต่อเมื่อการอักเสบน้อยลงแล้ว ซึ่งสังเกตได้จากไม่มีอาการบวม แดง ร้อน

• ยานวดบรรเทาปวดแบบเย็น

เหมาะกับการบาดเจ็บแบบเฉียบพลัน คือ เริ่มใช้ภายใน 24-48 ชั่วโมง ร่วมกับมีอาการปวดบวม อักเสบ ควรเลือกใช้ยาบรรเทาอาการปวด แบบเย็น เพราะความเย็นจะทำให้เส้นเลือดหดตัว ทำให้เลือกออกน้อยลง และช่วยลดกการปวดบวมได้ สิ่งสำคัญที่ต้องคำนึงถึง คือ ไม่ทาบริเวณที่มีบาดแผลเปิดหรือมีเลือดออก  และอย่าให้เข้าตาเช่นเดียวกันกับยานวดบรรเทาปวดแบบร้อน

อย่างไรก็ตาม การใช้ยานวดบรรเทาปวดทั้ง 2 ชนิดควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์หรือเภสัชกรเท่านั้น และหากใช้นานเกิน 2 สัปดาห์แล้วไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์จะดีกว่าค่ะ

เรียบเรียงโดย อยู่กับยา

แหล่งที่มา : สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข, คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, fit4funrelax